Ο κύριος Επισκοπάκης του Ανδρέα Μήτσου

Το βιβλίο "Ο κύριος Επισκοπάκης" ή "η εξομολόγηση ενός δειλού" του Ανδρέα Μήτσου, πήρε δικαίως το Βραβείο Αναγνωστών ΕΚΕΒΙ- ΕΡΤ [2007]. Πρόκειται για μια νουβέλα συνολικά 143 σελίδων, χωρισμένο σε 4 ενότητες ("Ο εκβιασμός","Η ταπείνωση","Η τιμωρία","Επίμετρο"), οι οποίες αποτελούνται κυρίως από μικρά κεφάλαια 1-3 σελίδων, που διαβάζεται με άνεση (και αγωνία) σε 2-3 ώρες.  

Η υπόθεση είναι σχετικά συνηθισμένη, έχουμε εδώ να κάνουμε όχι με ένα ερωτικό τρίγωνο αλλά ερωτικό τετράγωνο, αφού η κυρία (η οδοντίατρος Αντιγόνη) μοιράζεται σε τρεις άνδρες, αρχίζοντας από τον αξιωματικό λιμενικό σύζυγο, τον πρώην ιστορικό και νυν έμπορο κοσμημάτων κύριο Επισκοπάκη και έναν μάλλον αγροίκο Βαλκάνιο μετανάστη που τους εκβιάζει. Τι είναι όμως εκείνο που σε συναρπάζει και σε καθηλώνει σ' αυτό το βιβλίο; Είναι ο τρόπος αφήγησης της πλοκής, που είναι εντελώς προσωπικός - μήπως και αυτοβιογραφικός - γίνεται σε πρώτο πρόσωπο από τον βασικό ήρωα τον κύριο Επισκοπάκη. Αυτή η εξωτερίκευση γίνεται με πηγαίο και συνάμα αγχωτικό τρόπο, με στόχο την προσωπική εξιλέωση και καλύτερη κατανόηση των πράξεών του. Ο αφηγητής διυλίζει την μνήμη του ψάχνει τις λέξεις, βιάζεται να διηγηθεί μην τυχόν ξεχάσει κάτι γιατί "Μια εξομολόγηση είναι και τούτη, η δική μου. Μια έκκληση για βοήθεια, που ποντάρω μόνο στο ρυθμό της αφήγησης, στη συνέργεια των λέξεων, για να πάρει σώμα και υπόσταση και να με πιστέψετε"(σελ.120).

Εκείνο λοιπόν που έχει νόημα εδώ να ειπωθεί, δεν είναι η πανθομολογούμενη - και αναμενόμενη από τον δευτερότιτλο - δειλία  του πρωταγωνιστή απέναντι στα διλήμματα της ζωής του - άσχετα αν είναι ερωτικά ή όχι - αλλά στον τρόπο που τα βίωσε και τα επαναβιώνει διηγώντας τα "Αφού  το νόημα της κάθε ιστορίας και η αλήθεια της υπάρχουν μόνο στο τρόπο που τα λέει κανείς."(σελ. 121).

Τα πάντα είναι λοιπόν υποκειμενικά, ιδιαίτερα αυτά που βιώνουμε. Μπορεί π.χ. να πράξουμε τα ίδια πράγματα 3 άνθρωποι, οι οποίοι μπορεί να είναι και φίλοι μεταξύ τους, κι όμως ο καθένας θα τις βιώσει τελείως διαφορετικά και προπάντων θα τις διηγηθεί με εντελώς διαφορετικό τρόπο. Τρανό παράδειγμα αποτελεί η πολλές φορές διαφορετική παρουσίαση - αφήγηση του ίδιου συμβάντος από μάρτυρες στο δικαστήριο.

Ο Ανδρέας Μήτσου, στο βιβλίο του αυτό πράγματι κατορθώνει να καθηλώσει τον αναγνώστη, αποκαλύπτοντας την ψυχή, την εσωτερικότητα του πρωταγωνιστή του, που διαμέσου της αφήγησης των παρελθόντων πράξεών του, αυτοεξαγνίζεται, συνειδητοποιεί τις αδυναμίες του - στο προκείμενο την δειλία του να πάρει αποφάσεις που θα άλλαζαν την ζωή του - συμφιλιώνεται μ' αυτές ή προσπαθεί να τις ξεπεράσει. Είναι πολύ καλό γιατρικό που όλοι λίγο πολύ χρειαζόμαστε στην ζωή μας, να διηγηθούμε σε κάποιον το πρόβλημα που μας βασανίζει και σαν από θαύμα όταν το κάνουμε - με τον δικό μας πάντα προσωπικό και υποκειμενικό τρόπο - τελειώνοντας αισθανόμαστε πολύ καλύτερα, πιο απελευθερωμένοι, πιο δυνατοί.

Σχετικά με τον συγγραφέα: Ο Ανδρέας Μήτσου γεννήθηκε στην Αμφιλοχία, το 1950. Δημοσίευσε έξι συλλογές διηγημάτων (Ένα μήλο, ένα κυδώνι, ένα κλωνί βασιλικό, Ο φόβος της έκρηξης, Γέλια, Ιστορίες συμπτωματικού ρεαλισμού, Ο χαρτοπαίκτης έχει φοβηθεί, Σφήκες), δύο μυθιστορήματα (Τα ανίσχυρα ψεύδη του Ορέστη Χαλκιόπουλου, Ο σκύλος της Μαρί). Σπούδασε αγγλική λογοτεχνία και ελληνική φιλολογία, με διδακτορικό για την καθημερινότητα και τη λογοτεχνία. Είναι Καθηγητής – φιλόλογος στη δημόσια μέση εκπαίδευση.

Το βιβλίο: Ανδρέας Μήτσου – Ο κύριος Επισκοπάκης (Η εξομολόγηση ενός δειλού), εκδόσεις Καστανιώτης, 2007, σελ. 143.

------------------------------------------------------

(Πρώτη δημοσίευση: apopseis-eponyma.blogspot.gr

Ο κύριος Επισκοπάκης του Ανδρέα Μήτσου