Παρασκευή 8 Ιουλίου 2011

Τα βιβλία της άμμου

3 σχόλια
Κάποτε ήταν τα βιβλία των καλοκαιρινών διακοπών. Τώρα πια δεν γνωρίζω και πολλούς που θα μπορέσουν να τηρήσουν την παλιά καλή συνήθεια της μακρόχρονης παραθέρισης και ό,τι τη συνόδευε. Ήδη διαβάζουμε για τις πτώσεις των πωλήσεων στον χώρο του βιβλίου. Μάταια οι βιβλιοπώλες περιμένουν να προμηθευτούν οι πελάτες τους τους όγκους των βιβλίων του καλοκαιριού, όπως γινόταν κάθε χρόνο τέτοια εποχή. Με φειδώ ο καθένας επιλέγει τα λιγοστά εκείνα που θα τον συντροφέψουν στο μπάνιο του ή στη δροσερή βεράντα. Πλέον υπάρχουν οι (προβληματικές) βιβλιοθήκες, αλλά και οι φίλοι...

Παρ' όλα αυτά, όσο και να έχει μειωθεί ο αριθμός των βιβλίων που μπορεί ο καθένας μας να βάλει στο καλάθι του, η ανάγνωση παραμένει κάτι που μπορεί να μας προστατεύσει από την παράνοια των ημερών που ζούμε. Κάτι που μπορεί να μας κρατήσει σε εγρήγορση και να μην αφήσει την ελπίδα να σβήσει. Όπως λέει και η ηρωίδα του Καλού Μυθιστορήματος στην ομολογία πίστεως στην καλή λογοτεχνία: "Θέλουμε βιβλία (...) που να γεμίσουν πάλι τα πνευμόνια μας με αέρα."

Σ' αυτό το πνεύμα της αναζήτησης μιας ταυτόχρονης εσωτερικής και εξωτερικής θερινής αύρας, έψαξα τα βιβλία που θα με εμπνεύσουν. Σε προθήκες βιβλιοπωλείων, εφημερίδων και περιοδικών βρήκα μυθιστορήματα (και όχι μόνο) που  γαργάλισαν τη φαντασία μου. Διευκρινίζω πως δεν έχω διαβάσει κανένα από τα παρακάτω. Ως υποψήφιος αναγνώστης, νιώθω μια απροσδιόριστη έλξη από αυτά κι όχι από κάποια άλλα.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
 
Η πρώτη λέξη - Βασίλης Αλεξάκης (Εξάντας)
Ένας καθηγητής Συγκριτικής φιλολογίας προσπαθεί να λύσει το αίνιγμα τού ποια ήταν η πρώτη λέξη που δημιουργήθηκε ποτέ στον κόσμο με σκοπό την έκφραση. Όταν πεθαίνει, τη σκυτάλη στην αναζήτηση παίρνει η αδελφή του. Ο συγγραφέας, με καυστικό χιούμορ, μας μιλάει για ένα από τα αγαπημένα του θέματα, τη γλώσσα, αλλά και τον τρόπο που συνεχίζουν μέσα μας να ζουν πρόσωπα αγαπημένα που έχουν φύγει πια από τη ζωή.

Αρόδο - Ασημένια Σαράφη (Πατάκη)
Μετά το Platanus Orientalis, η Ασημένια Σαράφη μάς δίνει το δεύτερο μυθιστόρημά της. Σε ένα όμορφο μα σχεδόν εγκαταλειμμένο νησί, ένα ετερόκλητο πλήθος ανθρώπων εγκλωβίζεται από έναν εχθρικό στόλο που μένει αρόδο. Όλοι εκείνοι οι άνθρωποι - ηθοποιοί, εργάτες, τουρίστες, λαθρομετανάστες - θα χρειαστεί να αντιμετωπίσουν την κατάστασή τους και τις πρωτοφανείς ελλείψεις του νησιού, ελπίζοντας πως κάποιος θα τους σώσει.

Ανεμώλια - Ισίδωρος Ζουργός (Πατάκη)
Πέντε φίλοι ξεκινάνε με ιστιοπλοϊκό για ένα ταξίδι στο Αιγαίο και με τελικό προορισμό τη Ρόδο, εκεί όπου κάποτε είχαν πάει τη σχολική πενταήμερη, τόπο συμβολικό των προσδοκιών με τις οποίες ξεκίνησαν τη ζωή. Ένα μυθιστόρημα για την ανδρική φιλία, το Αιγαίο, την πανταχού παρούσα Θεσσαλονίκη - πατρίδα των φίλων αλλά και του συγγραφέα - και τον ομηρικό κόσμο με τον οποίο το βιβλίο συνομιλεί συνέχεια. Άλλωστε, ομηρική είναι και η λέξη ανεμώλια (=λόγια του ανέμου, ανώφελα).

Τα πορτραίτα της - Αννίτα Παναρέτου (Εστία)

Στα 1927, διάσημος ζωγράφος πορτραίτων, που μόλις ήρθε από το Παρίσι στην Αθήνα, ζητά να ζωγραφίσει κόρη φίλου του. Ο μεταξύ τους λανθάνων ερωτισμός θα έχει απρόβλεπτη εξέλιξη. Παράλληλα παρακολουθούμε τις σχέσεις ενός Αθηναίου με μια Μικρασιάτισσα και τις συγκρούσεις ανάμεσα σε γηγενείς και πρόσφυγες. Τον τόνο στο κείμενο δίνει η εικαστική ματιά, χάρη και στις σημειώσεις του ζωγράφου.


ΞΕΝΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Η εποχή της στάχτης - Χόρχε Βόλπι (Ωκεανίδα)
Το νέο μυθιστόρημα του Μεξικανού συγγραφέα μπλέκει τις ζωές τριών γυναικών. Η Σοβιετική βιολόγος Ιρίνα παρακολουθεί την κατάρρευση του κομουνισμού και την επανάσταση της έφηβης κόρης της. Η Τζένιφερ, στέλεχος του ΔΝΤ, έρχεται συχνά σε αντιπαράθεση με την αδελφή της, ακτιβίστρια που αγωνίζεται ενάντια στην παγκοσμιοποίηση. Τέλος, η Εύα, διάνοια στην πληροφορική, προσπαθεί να ανακαλύψει τα μυστικά της ανθρώπινης νοημοσύνης. Στα βιβλία του ο Βόλπι αναμειγνύει λογοτεχνία, πολιτική, επιστήμη και Ιστορία, με στοιχεία σασπένς και μυστηρίου. [Αγνοήστε το ατυχέστατο εξώφυλλο.]

Ο χάρτης και η επικράτεια - Μισέλ Ουελμπέκ (Εστία)
Ο καλλιτέχνης Ζεντ Μαρτέν στρέφεται από τη φωτογραφία στη ζωγραφική. Ζητά από τον συγγραφέα Μισέλ Ουελμπέκ να γράψει ένα κείμενο για τον κατάλογο της έκθεσής του. Θα μπορούσε η σχέση των δύο ανδρών να εξελιχθεί σε φιλία, αν δεν διακόπτονταν από την άγρια δολοφονία του συγγραφέα. Ο Ουελμπέκ, αμφιλεγόμενος αλλά/και τρομερά ενδιαφέρων, τελειώνει το βιβλίο του μεταφέροντάς μας , όπως το συνηθίζει, στο μέλλον σε μιαν Ευρώπη χωρίς βιομηχανική παραγωγή, πνιγμένη στη βλάστηση. Επίκαιρο;

Το όνειρο του Κέλτη - Μάριο Βάργκας Γιόσα (Καστανιώτη)
Στο πρώτο μυθιστόρημα μετά το Νόμπελ, ο Γιόσα (ή Λιόσα) μάς περιγράφει τη ζωή ενός θρυλικού Ιρλανδού: του Ρότζερ Κέιζμεντ, από το Κογκό στα 1903 ως μια φυλακή του Λονδίνου το 1916. Ήρωας και προδότης, ηθικός και ανήθικος, ο Κέιζμεντ ήταν από τους πρώτους Ευρωπαίους που κατήγγειλαν την αποικιοκρατία. Περιφρονήθηκε για τη σκανδαλώδη σεξουαλική ζωή του και στρατεύθηκε στην υπόθεση του ιρλανδικού εθνικισμού ενάντια σε μια Αγγλία που θαύμαζε.

Νέμεσις - Φίλιπ Ροθ (Πόλις)
Τον κατηγόρησαν ότι ασχολείται μόνο με γεροντοέρωτες κι εκείνος απαντά με ένα συγκλονιστικό μυθιστόρημα για την ενοχή, το ηθικό δίλημμα, την ευθύνη και την ύβρι. Το καλοκαίρι του 1944, στο Νιούαρκ της Πενσυλβάνιας ξεσπά επιδημία πολιομυελίτιδας που κάνει θραύση ανάμεσα στους νεαρούς μαθητές του σχολείου όπου εργάζεται ο 23χρονος γυμναστής Μπάκυ - απαλλαγμένος από τον στρατό εξαιτίας της ελαττωματικής του όρασης. Πώς θα αντιδράσει ο νεαρός, διχασμένος ανάμεσα στο καθήκον, από τη μια, και στην ασφάλεια και τον έρωτα, από την άλλη;

Κεντρική Ευρώπη - Γουίλιαμ Τ. Βόλμαν (Κέδρος)
Στο πρώτο του βιβλίο που μεταφράζεται στα ελληνικά ο γνωστός Αμερικανός συγγραφέας καταπιάνεται με την ιστορία της Ευρώπης, κυρίως τη σύγκρουση κομουνισμού και ναζισμού στη διάρκεια του 20ου αιώνα. Ο Βόλμαν παίρνει ιστορίες ανθρώπων στη δίνη των ιστορικών συγκρούσεων και ενδιαφέρεται να μελετήσει τα ηθικά τους διλήμματα και τις επιλογές τους. Ο ίδιος χαρακτηρίζει το έργο του μυθιστόρημα ενώ η κριτική θεωρεί ότι βρίσκεται πιο κοντά στη μαρτυρία ή στο ιστορικό δοκίμιο. Μυθιστόρημα ή όχι, πάντως, θεωρήθηκε αριστούργημα.

Μακριά από πού - Εδγάρδο Κοζαρίνσκι (Καστανιώτη)
Στο τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου μια γυναίκα καταφέρνει να βρεθεί μέσω πολωνικού και τσεχικού εδάφους στη Βιένη, στη Γένοβα και τέλος, με τη βοήθεια φίλων, στο Μπουένος Άιρες. Εκεί δεν ξέρει κανείς το παρελθόν της. Όμως ο γιος της μεγαλώνοντας θα θελήσει να μάθει και θα την εμποδίσει να ξεγράψει μια προσωπική ιστορία που ενδεχομένως κρύβει πολλές ενοχές. Ο αργεντινός συγγραφέας (και σκηνοθέτης, παρακαλώ!) μας μεταφέρει όχι μόνο ένα οικογενειακό δράμα, αλλά και την ατμόσφαιρα της πρωτεύουσας του τάνγκο της δεκαετίας του '40.

Η λογική των εραστών - Πάμπλο Σιμονέττι (Πατάκη)

Στη Χιλή του τέλους του 20ου αιώνα ο σοσιαλιστής Ρικάρδο Λάγος ετοιμάζεται να έρθει στην εξουσία. Μέσα σε ένα κλίμα ελπίδας και αναταραχής οι σχέσεις ενός νεαρού ζευγαριού διαταράσσονται όταν στη ζωή τους μπαίνει ένας δικηγόρος, ιδιοκτήτης διαδικτυακής εφημερίδας. Στην προσπάθειά τους να ξεφύγουν από τη ρουτίνα, μέσα σε λίγους μήνες καταστρέφουν όλες εκείνες τις συμβάσεις που έδιναν ασφάλεια στη ζωή τους.

Το Πρωτόκολλο της Αιγύπτου - Λεονάρντο Σάσα (Καστανιώτη)

Όταν ο πρεσβευτής του Μαρόκου βρίσκεται αναπάντεχα το 1782 εξαιτίας μιας θύελλας στο Παλέρμο, ο αβάς Τζουζέπε Βέλα συλλαμβάνει ένα παράτολμο σχέδιο: να παρουσιάσει ένα συνηθισμένο αραβικό σχέδιο ως σπάνιο πολιτικό έγγραφο, το Πρωτόκολλο της Αιγύπτου, που ακυρώνει όλα τα φεουδαρχικά δικαιώματα στη Σικελία και θα δώσει την αφορμή για μια αντιμοναρχική συνωμοσία. Στηριγμένος σε μια αληθινή ιστορία, ο Σάσα με μια μονίμως υποβόσκουσα ειρωνεία μάς μιλάει για τις μεγάλες ή μικρές πράξεις που μπορούν να αλλάξουν την Ιστορία.

Ψίθυροι στο Μπέγιογλου - David Boratav (Πόλις)
Ο ήρωας, τεχνοκράτης που ζει στο Λονδίνο, εγκαταλειμμένος από τη σύζυγό του και ακατανόητος για τον γιο του, θα προσπαθήσει να βρει τον εαυτό του στην Ιστανμπούλ, την πόλη όπου στη δεκαετία του '50 πέρασε τα παιδικά του χρόνια. Δεν αναζητά μόνο τα στενοσόκκακα της μνήμης του αλλά και τη χαμένη του επαφή με την τουρκική γλώσσα. Έτσι η ιστορία ξεκινά από την αρχή. Ο μεγαλωμένος στη Γαλλία, από Τούρκο πατέρα και Γαλλίδα μάνα, συγγραφέας μάς δίνει ένα μυθιστόρημα για τις δυσκολίες του μετανάστη και τις χαμένες ταυτότητες, με ιδιαίτερη προσοχή στη γλώσσα και τη μουσικότητα του λόγου.

Sputnik Caledonia - Άντριου Κρούμυ (Πόλις)
Ο Ρόμπι Κόιλ ονειρεύεται να γίνει κοσμοναύτης όταν θα μεγαλώσει. Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου μεταφερόμαστε σε μια Σκωτία που έχει γίνει κομουνιστική μετά το τέλος του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου - συνηθισμένο μοτίβο στα βιβλία του Κρούμυ - και όπου ο ήρωας εκπαιδεύεται σε μια μυστική στρατιωτική βάση για να πετάξει προς μία παράξενη κοσμική οντότητα που μοιάζει με μαύρη τρύπα του διαστήματος. Η όλη ιδέα στηρίζεται στην ιδέα του παράλληλου σύμπαντος που πηγάζει από τη Θεωρία της Σχετικότητας του Αϊνστάιν.

ΔΙΑΦΟΡΑ


Είμαι αριστερόχειρ ουσιαστικά - Μανόλης Αναγνωστάκης (Πατάκη)
Ο αξέχαστος ποιητής μιλάει για τον εαυτό του στον Μισέλ Φάις το 1992, σε έναν εκμυστηρευτικό μονόλογο στον οποίο ελέγχει και ελέγχεται, αμφισβητεί και αυτοαμφισβητείται (φτάνοντας να πει πως το τελευταίο του βιβλίο - "Υστερόγραφο", 1992 - είναι η "αποθέωση της κοινοτοπίας"!) και αποδεικνύει πως ο αληθινός ποιητής δεν βολεύεται στον μύθο που οι άλλοι φτιάχνουν γι αυτόν.

Κι όμως όμορφα... - Geoff Dyer (Πάπυρος)
Ο συγγραφέας φιλοτεχνεί πορτρέτα καλλιτεχνών που σφράγισαν την ιστορία της τζαζ, όπως οι Λέστερ Γιανγκ, Τελόνιους Μονκ, Τσαρλς Μινγκους, Αρτ Πέπερ, Ντιουκ Έλινγκτον, Ντίζι Γκιλέσπι, κ.α. Χρησιμοποιεί μυθοπλασία και ποιητικό λόγο για να αναπλάσει την ατμόσφαιρα μέσα στην οποία γεννήθηκε η μουσική τους. Το βιβλίο είναι γεμάτο φωτογραφίες και πληροφορίες που ο Ντάιερ συνδέει αυτοσχεδιάζοντας, σαν να παίζει ο ίδιος ένα συναρπαστικό κομμάτι τζαζ.


[Τις πληροφορίες αλίευσα - κοινώς έκλεψα - από το Διαδίκτυο, το ένθετο του Βήματος για τα βιβλία και το περιοδικό Διαβάζω.]

Share/Bookmark

3 Σχόλια έως τώρα

  1. τώρα που τελειώνουν σιγά σιγά και τα μαθήματα μουσικής, ένα βιβλίο είναι ό,τι πρέπει.
    καλό καλοκαίρι - έχει μπει πια για τα καλά..

  2. Παναγιώτης Αλεξανδρίδης says:

    Καλό καλοκαίρι, καλές αναγνώσεις και καλά ακούσματα (ελπίζω οι μουσικοί να ακούν ακόμη μουσική...)!
    Παράλειψή μου που δεν έκλεισα τη βιβλιοπαρουσίαση με τις ανάλογες ευχές.

  3. Π.ΑΛ. says:

    Στο ρεπορτάζ της (ηλεκτρονικής) Ελευθεροτυπίας "Το καλοκαίρι η κρίση έγινε μπεστ σέλερ" οι εκτιμήσεις μου επιβεβαιώνονται: 10-12, 30, 35 ευρώ ο μέσος όρος των συνολικών θερινών αγορών στις απαντήσεις των υπευθύνων των βιβλιοπωλείων. Αυτό σημαίνει 1-2 βιβλία συνολικά για το καλοκαίρι. Οι συμμετέχοντες στην έρευνα θεωρούν ότι υπάρχει μια πτώση της τάξης του 15% - πάλι καλά...

Σχόλια

Ετικέτες