Όπως κάθε άνθρωπος, έχω κάποιες εμμονές: αγαπώ (γουστάρω, εκτιμώ) ανθρώπους -άντρες και γυναίκες- που είναι ακέραιοι, ντόμπροι, μπεσαλήδες, ατρόμητοι, ελεύθεροι, που δεν φοβούνται -ποτέ και πουθενά-, να πουν την άποψή τους (σωστή ή λάθος δεν έχει σημασία), να υπερασπιστούν την αλήθεια, να βοηθήσουν τον κατατρεγμένο, τον φτωχό, τον δυστυχή, τον άδικα καταδικασμένο, τον μετανάστη, κοντολογίς να κτυπήσουν με λόγια και με πράξη την αδικία, το ψέμα, τον φασισμό, ή τον θεοποιημένο καταναλωτισμό της κοινωνίας μας. Μια τέτοια γυναίκα είναι, η Κρυσταλία Πατούλη, -μοναδική γυναίκα έως τώρα. Από την πλευρά των ανδρών, έχω τον Χρόνη Μίσσιο, τον Γιάννη Μακριδάκη, τον Διονύση Χαριτόπουλο, τον Περικλή Κοροβέση.
Τολμώ να πώ, πως ο Χρόνης Μίσσιος έβαλε καλή σπορά, ο Γιάννης Μακριδάκης και η Κρυσταλία Πατούλη, είναι τα πνευματικά παιδιά του!
 |
| Η Κρυσταλία Πατούλη ασπάζεται τον αγαπημένο της Χρόνη Μίσσιο (από ανάρτηση Δημ. Τζανακάκη) |
Εδώ και μέρες θέλω να γράψω για το καινούργιο της βιβλίο, για την "έρευνα για την κρίση 2010-2014", αλλά με αφορμή αυτό, συνολικά για το έργο της, για την δουλειά της γενικότερα. Για έναν απλό μπλογκερ όπως είμαι εγώ, δύσκολο έργο! Παρόλα αυτά όμως, έχω άποψη, και γνώμη αλλά -προπάντων- συναίσθημα. Πιστεύω λοιπόν, πως δεν χρειάζονται πολλές φιοριτούρες για την Κρυσταλία, όποιος την γνωρίζει, την γνωρίζει απ' τα γραπτά της και από την πράξη της. Οι υπόλοιποι ας μπουν στο μπλογκ της, και προπάντων, ας αγοράσουν το βιβλίο της.
Γιατί είναι τόσο σημαντικό το βιβλίο αυτό;
Πρώτον, διότι πρώτη φορά παρουσιάζεται μια 4ετής έρευνα, στην οποία συμμετείχαν πάνω από 180 άτομα των Γραμμάτων, των Επιστημών και των Τεχνών, όπου σε διάλογο μαζί της είπαν την άποψή τους για την κρίση που μας ταλανίζει εδώ και τόσα χρόνια. Μόνο έτσι μπορεί κανείς, δηλαδή αφού διαβάσει απόψεις, τόσο πολλών και προπάντων τόσο διαφορετικών ανθρώπων, να βγάλει ασφαλέστερα συμπεράσματα για τα αίτια της κρίσης.
Και δεύτερον, που πρέπει να λάβει κανείς υπόψη -καθόλου αμελητέο στους καιρούς μας- ότι από τα έσοδα της έκδοσης δεν θα πάρει τίποτα η συγγραφέας, αλλά θα διατεθούν στο ΚΕΘΕΑ, που συμβάλλει καθοριστικά εδώ και δεκαετίες στην επίλυση κρίσεων προς την ανεξαρτητοποίηση και στη ΜΕΡΙΜΝΑ που συμβάλλει στην αντιμετώπιση των απωλειών στη ζωή των παιδιών και των οικογενειών τους.
Υπάρχουν στα μιντια πολλές αναφορές για το βιβλίο (και βέβαια για την Κυσταλία) που ακόμα κι εμένα που (υποτίθεται) είμαι ειδικός, με μπερδεύουν, γι' αυτό σκέφτηκα να απλοποιήσω τα πράγματα ως εξής:
Α. Το βιβλίο:
- "Η ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ 2010-2014". Ποιες αιτίες μας έφεραν ως εδώ και τι πρέπει να κάνουμε; Απαντούν 180 πρόσωπα των Γραμμάτων, των Επιστημών και των Τεχνών, εκδόθηκε από τις εκδόσεις Κεδρος,
Β. Βασικές γραπτές αναφορές:
- Αναλυτική παρουσίαση του βιβλίου από την Κρυσταλία Πατούλη,
- Συζήτηση για τα αποτελέσματα της έρευνας της Κυσταλίας Πατούλη,
- Συζήτηση για τα αποτελέσματα της έρευνας στο Tvxs, της Κυσταλίας Πατούλη,
- Μια φυγή προς τα εμπρός… της Τασούλας Βερβενιώτη, ιστορικού,
- Σαν λίγο κάρβουνο στο μεγάλο τρένο της αλλαγής, δημοσιογράφος – σκηνοθέτης,
- Σημαντική πολιτική πράξη, απαραίτητη για την προώθηση του διαλόγου του Ζήση Δ. Παπαδημητρίου,
- Μοναδική ιστορική έξοδος από την παγκόσμια κρίση η ανατροπή του Σωτήρη Δημητρίου ανθρωπολόγου,
- Παγκόσμια σεισάχθεια με αποανάπτυξη! Των Γ. Κολέμπα & Γ. Μπίλλα
Γ. Βίντεο για το βιβλίο:
- Παρουσίαση του βιβλίου (7,14),
- Playlist όλων των ομιλητών της παρουσίασης του βιβλίου στις 15/12/2014, όπως τις παρουσίαζε η ίδια η Κρυσταλία Πατούλη
- Η 98χρονη αγωνίστρια της Αντίστασης Κατίνα Σηφακάκη στην "Έρευνα για την κρίση (2010-2014)" (7,04),
- Ομιλία του Στέλιου Κούλογλου (14,33),
- Γιάννης Μπίλλας (12,35)
Η Κρυσταλία Πατούλη έχει τις ρίζες της στο Ρέθυμνο -και το βάθος τους το ψάχνει ακόμα με αγάπη ακούραστη- γεννήθηκε στον Πειραιά τον Ιανουάριο του 1965, κατάγεται από το Ρέθυμνο και ζει στην Αίγινα. Έχει άλλες δύο μεγαλύτερες αδελφές, και έναν αγαπημένο ανηψιό. Η μητέρα μετά το θάνατό του πατέρα της, το 1969, χωρίς να έχει δυνατότητες επιβίωσης της οικογένειάς της, ζήτησε από το κράτος της χούντας εργασία, λαμβάνοντας ως απάντηση… ένα χαρτί ορφανοτροφείου. Η ίδια αποφάσισε τότε να μην δεχτεί αυτήν την «βοήθεια», αλλά να εργάζεται συνήθως σε πάνω από δύο διαφορετικές δουλειές, για να μπορέσει να μεγαλώσει τα παιδιά της.
..."Η προγιαγιά μου η Κρυσταλία, -λέει σε μια όμορφη ιστόρηση της η Κρυσταλία, που ίσως να είστε και οι πρώτοι εδώ που διαβάζετε- η μητέρα του παππού μου, ήταν από το Καβούσι στο Ρέθυμνο. Κλεφτήκανε με τον προπάππου μου τον Νικολιό -το πιο όμορφο κοπέλι στην Κρήτη, τον λέγανε!- και για να γλιτώσουνε από τη βεντέτα ήρθαν στον Πειραιά στα Κρητικά (στον Προφήτη Ηλία στην Καστέλλα) και γέννησαν τον παππού μου τον Γιάννη... Ψάχνω και θέλω να βρω την καταγωγή της προγιαγιάς μου και του προπάππου μου, αν ήταν από την Κρήτη ή είχαν έρθει από κάπου αλλού. Έχω μια εντελώς ανυπόστατη υποψία ότι η προγιαγιά μου η Κρυσταλία καταγόταν από τους παππούς της από την Πέργαμο, -αναλογάται η Κρυσταλία και μιά λογοτεχνική φλέβα της δείχνει να κοκκινίζει από αίμα που είν' έτοιμο να τη σπάσει...-... Αλλά μπορεί να είναι εντελώς φαντασίωση. Δική μου φαντασίωση. Δεν έχω ιδέα. Θα ήθελα να το ψάξω. Είμαι πολύ περήφανη που είμαι Ρεθυμνιώτισσα. Το καλύτερο δώρο που μου έκανε η ζωή, μαζί με το κρυσταλλένιο όνομα της γιαγιάς μου. Η Παναγία η κρυσταλλένια είναι στην Κρήτη στο Λασίθι, κοντά στον Άγιο Νικόλαο, και πήγαινε συχνά ο Καζαντζάκης... Με έχουν καλέσει να πάω, αλλά δεν τα έχω καταφέρει"...
---
Μα, να επιστρέψομε στα προεφηβικά χρόνια της... Η Κρυσταλία έκανε πάμπολλες διαφορετικές εργασίες που ξεκίνησε πριν ακόμα ενηλικιωθεί και μέχρι να καταφέρει να εργαστεί πάνω στα δύο αντικείμενα που την ενδιέφεραν, την ψυχολογία και τη δημοσιογραφία.
Μετά από δυσκολία να αποφασίσει ανάμεσα στα δύο, επέλεξε να σπουδάσει Ψυχολογία και να ειδικευτεί στη Συστημική Συμβουλευτική (και δίπλα στην ψυχολόγο Χάρις Κατάκη) σε θέματα ανθρωπίνων σχέσεων, οικογένειας, εργασίας, αυτογνωσίας και προσωπικής ανάπτυξης (Μέλος της Ελληνικής και της Ευρωπαϊκής Ένωσης Συμβούλων Ψυχικής Υγείας). Επιπλέον ειδικεύτηκε στο Ψυχόδραμα, όπως και στην πρόληψη-θεραπεία εξαρτήσεων («Θησέας», «Daytop-Iθάκη», 18 Άνω, Παρέμβαση, Ανοιχτή Θεραπευτική κοινότητα «Στροφή» του ΚΕ.Θ.Ε.Α. κ.ά.)
Παράλληλα, όμως, το 1989 τυχαία ξεκίνησε να εργάζεται σε εξειδικευμένο περιοδικό που αρθρογραφούσε ο Έλληνας φιλόσοφος Κορνήλιος Καστοριάδης, όπου οι σκέψεις του για την ελευθερία, την αυτονομία και την οικολογία, δεν την άφησαν ανεπηρέαστη (Το πρώτο βήμα για να κατακτήσει κάποιος την προσωπική του Ελευθερία είναι να έχει επαφή με τα συναισθήματα του).
Από τότε εργάζεται στο χώρο των ΜΜΕ, κυρίως ως συντάκτης και αρχισυντάκτης (Μέλος της ΕΣΠΗΤ), με πλήθος συνεντεύξεων, αλλά και θεμάτων για την κοινωνία, τον πολιτισμό και την ψυχολογία, όπως και έρευνες ή ρεπορτάζ, κυρίως σε εκδόσεις όπως: Δ.Ο.Λ. ΑΕ, Άρης Τερζόπουλος ΑΕ, Δάφνη Επικοινωνίες ΑΕ, Αττικές Εκδόσεις ΑΕ, Λυμπέρη ΑΕ, Πήγασος Εκδοτική ΑΕ, Δέσμη Εκδοτική ΑΕ, κ.α., α), σε εξειδικευμένα κυρίως περιοδικά όπως πχ. Κοινωνία και Φύση, Αθηνόραμα, 2Board, Θεσσαλονίκη Confidential, Focus, Prevention, Conde Nast Traveller, Το παιδί μου και εγώ, κ.α., γ), ή σε ένθετα εφημερίδων όπως πχ. Το άλλο Βήμα, 6η Μέρα, κ.ά., αλλά και σε τηλεοπτικούς σταθμούς ως παραγωγός, αρχισυντάκτης αλλά και ρεπόρτερ, κυρίως σε πολιτιστικά θέματα, και ως ραδιοφωνικός παραγωγός μουσικών εκπομπών.
Τα τελευταία χρόνια ως ανεξάρτητη αρθογράφος, δημοσιεύει συνεντεύξεις και θέματά της κυρίως στον ηλεκτρονικό Τύπο στα πλαίσια της ακτιβιστικής Έρευνας για την κρίση, που την ξεκίνησε τον Αύγουστο του 2010, με βάση το ερώτημα «Ποιές αιτίες μας έφεραν ως εδώ, και κυρίως τι πρέπει να κάνουμε;» στο οποίο απάντησαν πρόσωπα των γραμμάτων και των τεχνών, και οι απαντήσεις τους δημοσιεύονται στο tvxs.gr. Η έρευνα αυτή, εκδόθηκε σε βιβλίο από τις εκδόσεις "Κέδρος" και ειν' αυτό στο οποίο αναφερόμαστε τώρα.
Συγχρόνως, η Κρυσταλία διοργανώνει πολιτιστικές εκδηλώσεις "Αφήγησης Έργου – Ζωής" στα πλαίσια του σεμιναρίου «Αφήγηση ζωής» που παραδίδει, επίσης από το 2010, το οποίο προτείνει τους συμμετέχοντες να ανακαλύψουν, να εκφράσουν και να αξιοποιήσουν δημιουργικά τον "συγγραφικό τους εαυτό".
Από μικρή εκτιμούσε την ερασιτεχνική δημιουργία, όπως και τον εθελοντισμό – ακτιβισμό, με συμμετοχή στα κοινά, αλλά και ως πολιτικό ον συμμετείχε ως μέλος κόμματος της Αριστεράς, από το 1981 έως περίπου το 1987, όπου και διαφοροποιήθηκε από τον κομματικό αγώνα.
Τέλος, με σπουδές στο τραγούδι (στον Γιώργο Γεωργιάδη και στο Εθνικό Ωδείο Αθηνών), εργάστηκε επίσης -αν και περιστασιακά- από το 1983 έως το 2003, με αυστηρή επιλογή συνεργασιών – χώρων – συναυλιών και ρεπερτορίου, στο χώρο της ελληνικής μουσικής, που η ίδια θεωρεί το μεγαλύτερο Πανεπιστήμιο ζωής και την δυνατότερη εμπειρία στη ζωή της, μετά ίσως από εκείνην που απέκτησε εκπαιδευόμενη στις θεραπευτικές κοινότητες απεξάρτησης (κι αυτό, διότι η αν-εξαρτησία, σε κάθε επίπεδο, είναι το μείζον ζήτημα προς αντιμετώπιση της κρίσης σε παγκόσμιο επίπεδο.
..."Η προγιαγιά μου η Κρυσταλία, -λέει σε μια όμορφη ιστόρηση της η Κρυσταλία, που ίσως να είστε και οι πρώτοι εδώ που διαβάζετε- η μητέρα του παππού μου, ήταν από το Καβούσι στο Ρέθυμνο. Κλεφτήκανε με τον προπάππου μου τον Νικολιό -το πιο όμορφο κοπέλι στην Κρήτη, τον λέγανε!- και για να γλιτώσουνε από τη βεντέτα ήρθαν στον Πειραιά στα Κρητικά (στον Προφήτη Ηλία στην Καστέλλα) και γέννησαν τον παππού μου τον Γιάννη... Ψάχνω και θέλω να βρω την καταγωγή της προγιαγιάς μου και του προπάππου μου, αν ήταν από την Κρήτη ή είχαν έρθει από κάπου αλλού. Έχω μια εντελώς ανυπόστατη υποψία ότι η προγιαγιά μου η Κρυσταλία καταγόταν από τους παππούς της από την Πέργαμο, -αναλογάται η Κρυσταλία και μιά λογοτεχνική φλέβα της δείχνει να κοκκινίζει από αίμα που είν' έτοιμο να τη σπάσει...-... Αλλά μπορεί να είναι εντελώς φαντασίωση. Δική μου φαντασίωση. Δεν έχω ιδέα. Θα ήθελα να το ψάξω. Είμαι πολύ περήφανη που είμαι Ρεθυμνιώτισσα. Το καλύτερο δώρο που μου έκανε η ζωή, μαζί με το κρυσταλλένιο όνομα της γιαγιάς μου. Η Παναγία η κρυσταλλένια είναι στην Κρήτη στο Λασίθι, κοντά στον Άγιο Νικόλαο, και πήγαινε συχνά ο Καζαντζάκης... Με έχουν καλέσει να πάω, αλλά δεν τα έχω καταφέρει"...
---
Μα, να επιστρέψομε στα προεφηβικά χρόνια της... Η Κρυσταλία έκανε πάμπολλες διαφορετικές εργασίες που ξεκίνησε πριν ακόμα ενηλικιωθεί και μέχρι να καταφέρει να εργαστεί πάνω στα δύο αντικείμενα που την ενδιέφεραν, την ψυχολογία και τη δημοσιογραφία.
Μετά από δυσκολία να αποφασίσει ανάμεσα στα δύο, επέλεξε να σπουδάσει Ψυχολογία και να ειδικευτεί στη Συστημική Συμβουλευτική (και δίπλα στην ψυχολόγο Χάρις Κατάκη) σε θέματα ανθρωπίνων σχέσεων, οικογένειας, εργασίας, αυτογνωσίας και προσωπικής ανάπτυξης (Μέλος της Ελληνικής και της Ευρωπαϊκής Ένωσης Συμβούλων Ψυχικής Υγείας). Επιπλέον ειδικεύτηκε στο Ψυχόδραμα, όπως και στην πρόληψη-θεραπεία εξαρτήσεων («Θησέας», «Daytop-Iθάκη», 18 Άνω, Παρέμβαση, Ανοιχτή Θεραπευτική κοινότητα «Στροφή» του ΚΕ.Θ.Ε.Α. κ.ά.)
Παράλληλα, όμως, το 1989 τυχαία ξεκίνησε να εργάζεται σε εξειδικευμένο περιοδικό που αρθρογραφούσε ο Έλληνας φιλόσοφος Κορνήλιος Καστοριάδης, όπου οι σκέψεις του για την ελευθερία, την αυτονομία και την οικολογία, δεν την άφησαν ανεπηρέαστη (Το πρώτο βήμα για να κατακτήσει κάποιος την προσωπική του Ελευθερία είναι να έχει επαφή με τα συναισθήματα του).
Από τότε εργάζεται στο χώρο των ΜΜΕ, κυρίως ως συντάκτης και αρχισυντάκτης (Μέλος της ΕΣΠΗΤ), με πλήθος συνεντεύξεων, αλλά και θεμάτων για την κοινωνία, τον πολιτισμό και την ψυχολογία, όπως και έρευνες ή ρεπορτάζ, κυρίως σε εκδόσεις όπως: Δ.Ο.Λ. ΑΕ, Άρης Τερζόπουλος ΑΕ, Δάφνη Επικοινωνίες ΑΕ, Αττικές Εκδόσεις ΑΕ, Λυμπέρη ΑΕ, Πήγασος Εκδοτική ΑΕ, Δέσμη Εκδοτική ΑΕ, κ.α., α), σε εξειδικευμένα κυρίως περιοδικά όπως πχ. Κοινωνία και Φύση, Αθηνόραμα, 2Board, Θεσσαλονίκη Confidential, Focus, Prevention, Conde Nast Traveller, Το παιδί μου και εγώ, κ.α., γ), ή σε ένθετα εφημερίδων όπως πχ. Το άλλο Βήμα, 6η Μέρα, κ.ά., αλλά και σε τηλεοπτικούς σταθμούς ως παραγωγός, αρχισυντάκτης αλλά και ρεπόρτερ, κυρίως σε πολιτιστικά θέματα, και ως ραδιοφωνικός παραγωγός μουσικών εκπομπών.
Τα τελευταία χρόνια ως ανεξάρτητη αρθογράφος, δημοσιεύει συνεντεύξεις και θέματά της κυρίως στον ηλεκτρονικό Τύπο στα πλαίσια της ακτιβιστικής Έρευνας για την κρίση, που την ξεκίνησε τον Αύγουστο του 2010, με βάση το ερώτημα «Ποιές αιτίες μας έφεραν ως εδώ, και κυρίως τι πρέπει να κάνουμε;» στο οποίο απάντησαν πρόσωπα των γραμμάτων και των τεχνών, και οι απαντήσεις τους δημοσιεύονται στο tvxs.gr. Η έρευνα αυτή, εκδόθηκε σε βιβλίο από τις εκδόσεις "Κέδρος" και ειν' αυτό στο οποίο αναφερόμαστε τώρα.
Συγχρόνως, η Κρυσταλία διοργανώνει πολιτιστικές εκδηλώσεις "Αφήγησης Έργου – Ζωής" στα πλαίσια του σεμιναρίου «Αφήγηση ζωής» που παραδίδει, επίσης από το 2010, το οποίο προτείνει τους συμμετέχοντες να ανακαλύψουν, να εκφράσουν και να αξιοποιήσουν δημιουργικά τον "συγγραφικό τους εαυτό".
Από μικρή εκτιμούσε την ερασιτεχνική δημιουργία, όπως και τον εθελοντισμό – ακτιβισμό, με συμμετοχή στα κοινά, αλλά και ως πολιτικό ον συμμετείχε ως μέλος κόμματος της Αριστεράς, από το 1981 έως περίπου το 1987, όπου και διαφοροποιήθηκε από τον κομματικό αγώνα.
Τέλος, με σπουδές στο τραγούδι (στον Γιώργο Γεωργιάδη και στο Εθνικό Ωδείο Αθηνών), εργάστηκε επίσης -αν και περιστασιακά- από το 1983 έως το 2003, με αυστηρή επιλογή συνεργασιών – χώρων – συναυλιών και ρεπερτορίου, στο χώρο της ελληνικής μουσικής, που η ίδια θεωρεί το μεγαλύτερο Πανεπιστήμιο ζωής και την δυνατότερη εμπειρία στη ζωή της, μετά ίσως από εκείνην που απέκτησε εκπαιδευόμενη στις θεραπευτικές κοινότητες απεξάρτησης (κι αυτό, διότι η αν-εξαρτησία, σε κάθε επίπεδο, είναι το μείζον ζήτημα προς αντιμετώπιση της κρίσης σε παγκόσμιο επίπεδο.
Απόστολος Μωραϊτόπουλος
-----------------
* Ευχαριστώ θερμά τον φίλο Δημήτρη Τζανακάκη για την ανάρτηση που ευγενικά μου παραχώρησε (προσωπικά έκανα όσο το δυνατόν λιγότερες επεμβάσεις στο κείμενο για να το προσαρμώσω στις ανάγκες του άρθρου)
